|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Lun 15 a viz Meurzh, niv.277 Pellgargit ar pennadoù e stumm Word Evit resev kemennadenn nevez Bremaik bep Lun, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kentañ tro ar votadegoù-rannvro |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dec'h e oa bet aozet e
Frañs kentañ tro ar votadeg evit dilenn ar guzulierien-rannvro. Ar wech
diwezhañ e oa da votiñ er stumm-se, a vo cheñchet a-benn 2014 [s.o. Bremañ
niv.341, miz Meurzh 2010]. Pedet e oa bet neuze ar Vretoned da votiñ evit
daou guzul-rannvro: hini Rannvro Breizh evit annezidi pevar departamant ha
hini Broioù-al-Liger evit annezidi al Liger-Atlantel. Sifr strakusañ ar vot
zo bet an niver a dud chomet hep mont da votiñ: pe e vefe e Breizh pe e lec'h
all er C'hwec'hkorn eo bet izel-tre ar feur mouezhiañ. Tud Aodoù-an-Arvor eo
o deus votet ar muiañ, gant 51,78 eus an dud enskrivet o vont da vouezhiañ,
heuliet gant tud al Liger-Atlantel gant 49,35%. En Il-ha-Gwilen eo ez eus bet
an nebeutañ a dud o vouezhiañ, gant 47,27%. E penn ar jeu en div rannvro e
kaver al listennadoù kaset war-raok gant ar PS (o vodañ PC hag ekologourien
zo): 37,19% eus ar mouezhioù gant Jean-Yves an Drian ha 35,61% evit Jacques
Auxiette (el Liger-Atlantel, 34,36% er rannvro Broioù-al-Liger). Dont a ra da
eil en div rannvro listennadoù tuad ar gouarnamant (UMP ha strolladoù
liammet): 23,73% evit Bernadette Malgorn ha 28,09% evit Christophe Béchu
(32,78% er rannvro a-bezh). Dont a ra gwelloc'h a-benn listennadoù Europa
Ekologiezh el Liger-Atlantel (16,06%) hag en Il-ha-Gwilen (14,52%) eget e
peurrest Breizh. An disoc'h evito zo 12,21% evit Rannvro Breizh ha 13,64% e
Broioù-al-Liger. D'ar pevare plas e teu listennadoù an FN gant kazi memes
disoc'h e pep lec'h (6,18% evit Rannvro Breizh ha 6,19% el Liger-Atlantel).
N'eo nemet er Mor-Bihan eo uheloc'h ar sifr gant 7,89%. E Rannvro Breizh
kenkoulz hag el Liger-Atlantel e teu goude-se listennadoù ar Modem ha Ni ho
savo Breizh (Kristian Troadeg/Strollad Breizh). Evit al listennad
diwezhañ-mañ eo e Penn-ar-Bed he deus rastellet ar muiañ a vouezhioù gant
6,82%. An eil tro a vo aozet benn disul, 21 a viz Meurzh.
|
|
|
|
|
|
Al leti
hag an indianed |
|
|
|
M.M. |
|
|
|
|
|
D'an 8 a viz Meurzh ez eus
bet divizet gant Lez-varn Veur Indez, e vefe serret leti bras Barefoot India,
a zo war inizi Andaman, e pleg-mor ar Bengal, e su Birmania. Dont a ra an
diviz diouzh ma vez tost-tre al leti-mañ ouzh ur gêriadenn e-lec'h ma vev
kumuniezh ar re Jarawa (skeudenn), ha ne c'hellont ket bezañ mat ken abalamour dezhañ.
Un takad surentez a oa bet termenet koulskoude tro-dro d'al lec'h ma veve an
indianed, met burutellet eo bet hennezh gant an embregerezh a savas al leti,
ha bremañ emañ hennezh e kreizik-kreiz an takad-surentez-mañ. Gallout a reer
bezañ laouen gant an diviz-mañ, koulskoude n'eo ket renket pep tra evit c'hoazh.
Un hent a zo c'hoazh, o treuziñ takad an indianed. Gant hennezh e teu
gweladennerien, ha dre ma n'eus ket bet kalz darempredoù etre ar re Jarawa ha
poblañsoù all e vezont gwan-kenañ dirak ar c'hleñvedoù estren, dre ma n'int
ket gwarezet. Abalamour d'ar c'hleñvedoù dija an hini eo ez eo marvet ezel
diwezhañ ar boblañs Bo, e miz Genver tremenet, hag an izili all araozañ.
|
|
|
|
|
|
Laëtitia-May Le Guelaff:
diskouezadeg e Beijing |
|
|
|
Gant sonerezh savet gant
Rémy Starck e vo kinniget an oberennoù. Evit gouzout hiroc'h: |
|
|
|
|
|
An arzourez Laëtita-May Le
Guelaff, eus Kemper, a ginnigo, etre an 11 a viz Ebrel hag an 8 a viz Even un
diskouezadeg tresadennoù ha kizelladurioù, en diskouezva Imagine Gallery, e
Beijing, kêr-benn Sina. Titl an diskouezadeg a zo: "One upon The
Wolf.../Ur wech e oa ar Bleiz...". Evit kinnig he labour e veneg an
arzourez ul lavarenn gant Georges-Louis Buffon: "Ma ne vije ket eus
al loened, e vije digomprenusoc'h c'hoazh anien Mab-den". Diverkañ
an harzoù etre mab- den hag al loened a glask ober Laëtita-May Le Guelaff,
etre mojenn ha gwirvoud, etre an arz klasel hag an arz kempred (a-vremañ).
Savet he deus an dastumad labourioù-mañ war an hironiñ (ar meskañ), an
touell. Loen pe zen? Den pe loen? Boud pe mekanik? Ar c'hrouadennoù hiron zo
neuze un doare da reiñ korf d'an aon, da anken, zo e kalon Mab-den (evel ma
ra ar mojennoù a-viskoazh).
|
|
|
|
|
|
Treizhet
ar Meurvor Atlantel dre roeñviñ da 22 vloaz |
|
|
|
Araoki, e oa ur
Breizhveuriad a 23 bloaz a oa treizher yaouankañ ar Meurvor Atlantel, e 2005,
graet etre Stad New Jersey ha Breizh-Veur. |
|
|
|
|
|
Sed amañ rekord Katie
Spotz, un Amerikanez a 22 vloaz, ar yaouankañ roeñverez o vezañ treizhet ar
Meurvor Atlantel, hep skoazell ebet. Loc'het e oa d'an 3 a viz Genver tremenet
eus aodoù Senegal. Ranket he deus talañ ouzh houlennoù bras e-kerzh an 4553
kilometrad bet treuzet war vor ganti, en he c'hanod a 6 metrad. Degemeret eo
bet gant ur vag-heñchañ p'eo tostaet ouzh aodoù Guyana. Du-se eo bet saluded
gant un 200 den bennak hag adkavet he zad hag he breur. Pal an treizh evit
Katie Spotz a oa brudañ labour ur gevredigezh, Blue Planet Run, ha dastum
arc'hant eviti. Raktres Blue Planet Run zo dont a-benn da bourveziñ gant dour
ur miliard a dud n'hellont ket kaout dour mat da evañ en un doare reizh.
|
|
|
|
|
|
|
Valhalla Rising
(Le Guerrier Silencieux) |
|
|
|
Rouantelez-Unanet, Danmark - 2009 Seveniñ : Nicolas Winding Refn
Ur film iskis-kenañ eo Valhalla Rising. Ur film
start eo. Feuls, daoust ma n’eo ket ken spontus hag a vefe tu da ijinañ,
ha leun a brederioù liesseurt da c’houde. Ouzhpennomp ul lusk gorrek
hag un doare da gontañ un tammig reut (dre chabistroù). Lakaomp ne vo ket aes
da sellet evit an holl : n’eo ket ur film dudi tamm ebet. Ar pezh a zo
tu da lâret avat eo ez eo filmet brav-espar gweledva Bro-Skos, e vez implijet
ar sonerezh en un doare soutil hag efedus war un dro hag ez eus ul labour
dreist war ar son, a dreuskas mat-tre nerzh ha pouez an natur (ar glav, an
avel hag all). Ar preder diwar-benn ar relijion, an trevadenniñ a zo dedennus
met n’eo ket displeget splann a-walc’h marteze. Valhalla
Rising a zo evel un huñvre nec’hus, ne zalc’her ket soñj eus
pep tra, n’ouzer ket mat petra e oamp sañset da gompren, hogen e chom
sanket don er seller santadoù, skeudennoù zo. Deoc’h da welet... G.L. |
|
|
|
|
|
|
|
One-Eye, ur brezelour mut, a zo prizoniad. Implijet
e vez evel ul loen emgann, da lazhañ tud e memes saviad hag eñ evit klanoù
all. Dont a ra a-benn da dec’hout hag heuliet e vez gant ar bugel a rae
war e-dro en toull-bac’h. Mont a reont gant ur strollad kristenien da
Jeruzalem. Sañset...
|
|
|
|
|
|
Avec le temps, chronique d'un
village breton sous l'occupation allemande gant Mikeal Treger |
|
|
|
Ha setu ma ya e darempred
gant tud o deus bet anavezet e familh da vare an Eil Brezel-bed er Vourc'h
Wenn. Dav ober buan, rak gwall gozh int : da veur a di-retred e rank Mikeal
Treger mont a-benn kontañ kaoz gant a bep seurt tud. Ha tamm-ha-tamm e tizolo
meur a dra a denn d'e familh. Kaoz a zo ivez eus familhoù all: ar re Roch pe
ar re Grozon. Ur pennad luziet-kenañ eo
bet hini ar brezel, en ur gêr vihan evel ar Vourc'h Wenn zoken. Goude gortoz
ur pennad mat e teu a-benn Mikeal Treger da vont da lenn dielloù al
lezioù-varn bet savet goude ar brezel. Gwenn pe du an holl? Tamm
ebet, gris kentoc'h. Ne vo diskuliet sekred ebet amañ, deoc'h da vont da
lenn. Ur wech kroget e vo diaes deoc'h dispegañ diouzh ul levr a lenner gant
plijadur, rak gouzout a ra Mikeal Treger skrivañ brav, hag ez eo koulz
lavarout ur seurt enklask-polis a ginnig deomp amañ. R.M. Embannet gant Editions-Dialogues,
229 fajennad, 21€ an tamm |
|
|
|
|
|
Pa varv e dad e tiviz
Mikeal Treger boulc'hañ gant un enklask diwar-benn e familh. Kalz traoù a
fell dezhañ gouzout, traoù n'en deus ket bet amzer da gomz diwar o fenn gant
e dad just a-walc'h.
|
|
|
|
|
|
|
Foromoù Bu ha Ba |
|
|
|
Meur a dem zo kinniget d'ar
berzhidi: maread gortoz ar bugel, oad an trezoù, mont e brezhoneg gant ar
bugel, an emzalc'h da gaout pa vez graet sotonioù gant ar bugel... bez’
ez eus ivez ur c'hornig evit kinnig rimadelloù, rekipeoù ha mennozhioù all a
bep seurt. Kinniget e vez ivez ur rann evit eskemm diwar-benn al levrioù
brezhonek pe divyezhek evit ar vugale, pe evit degemer testeni krennarded ha
tud yaouank bet desavet en ur mod pe unan all gant ar brezhoneg... Ur benveg talvoudus e vo
evit kalz a dud: ingal e fell da dud zo degas ar yezh d'o bugale en un doare
bennak met chom a reont diasur war an doareoù hag an tuoù d'ober kement-all,
ha sederaat a c'heller ober pa ouier e c'heller eskemm gant tud all
diwar-benn seurt danvez, tener ha personel. Evit gouzout hiroc'h: Lennit Bremañ Meurzh 2010 !
An teuliad zo gouestlet er miz-mañ d'an
dilennadegoù-rannvro. Pevar bloaz en do ar c'huzul nevez evit kas war-raok e
raktresoù. Goulennet ez eus bet ouzh an 11 listenn war ar renk e Rannvro
Breizh reiñ o c'hinnigoù e-keñver labour hag armerzh, endro ha diorren padus,
yezh ha sevenadur, hag an adunvanidigezh. Kendalc'het e vo er miz-mañ gant div bajennad
"Lennomp!", bet soñjet a-ratozh evit ar re zo o teskiñ brezhoneg.
M’ho pez plijadurig o lenn Bremaik, plijadur ho po o lenn
Bremañ, sur! Bep miz, abaoe 1980, e kinnig ar gelaouenn Bremañ
pennadoù brezhonek a bep seurt, diwar-benn Breizh hag ar bed, kinniget brav,
e doare ur magazin. Embannet
gant Skol an Emsav (4,5€
an tamm – 50€ evit ur bloaz – 60€ evit an estrenvro
– 4€ bep miz dre lamadenn) E
gwerzh er stalioù-levrioù a ginnig danvez Breizh, pe dre goumanant. Evit
gouzout hiroc'h: www.breman.org |
|
|
|
|
|
|
|
Digoret ez eus bet foromoù
war ar Genrouedad a-ratozh evit ar familhoù a ra gant ar brezhoneg e mod pe
vod: brezhoneg gant ar vugale hepken, er skol, brezhoneg gant an dud, gant an
tad pe ar vamm hepken... Digor eo neuze d'ar vrezhonegerien, forzh peseurt live
yezh a vefe gante, ha d'ar c’hallegerien kement-all, hag a fell dezho
aozañ plas ar brezhoneger er vuhez familh, evit ober a doare ma ne vefe ket
ar yezh danvez labour skol hepken evit ar vugale.